بررسی اثر آموزش هوش معنوی برسلامت روان دانش آموزان پسر دبیرستانی

سابقه و اهداف: سلامت روان دانش­ آموزان یکی از مسائل مهم در روان­شناسی، روان­پزشکی و جامعه­ شناسی است. یافتن روش­ های درمانی برای ارتقای سلامت روان که دارای عوارض کم­تر، سود بیش­تر و مقرون به صرفه­ تر باشد، از هدف­ های اصلی روان­پزشکان و روان­شناسان است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر آموزش هوش معنوی بر سلامت روان دانش­ آموزان پسر دبیرستان­ های منطقه­ ی 14 تهران است. مواد و روش­ ها: این پژوهش به شیوه­ ی کارآزمایی بالینی است، که بر روی 60 نفر از دانش­ آموزان مقطع متوسطه (هنرستان فنی- حرفه­ یی شهید چمران منطقه­ ی 14 تهران) صورت گرفت. جامعه­ ی مورد مطالعه شامل دانش­ آموزان هنرستان فنی حرفه­ یی شهید چمران منطقه­ ی 14 تهران است. روش نمونه­ گیری در این پژوهش، خوشه­ یی چند مرحله­ یی بود؛ بدین صورت که از بین هنرستان­ ها و دبیرستان­ های منطقه­ ی 14 تهران، چند دبیرستان و هنرستان انتخاب شدند و از بین آن­ ها نیز هنرستان فنی- حرفه­ یی شهید چمران جامعه­ ی هدف شد و مورد مطالعه قرار گرفت. از کل دانش­ آموزان این مدرسه، 60 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی (30 نفر) و گواه (28 نفر) قرارگرفتند. آزمودنی­ های گروه آزمایشی در هفت جلسه­ ی هفتگی مورد مداخله­ ی هوش معنوی قرار گرفتند، اما گروه کنترل، درمانی دریافت نکرد. ابزار گرد­آوری داده­ ها در این پژوهش، پرسش­نامه­ ی scl-90 بود. داده­ ها با استفاده از نرم­ افزار آماری spss و روش­ های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و روش آماری استنباطی ( تی گرو­ه­ های مستقل و تی وابسته) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته­ ها: تحلیل آماری داده­ ها نشان داد که هفت جلسه­ ی مداخله­ ی هوش معنوی موجب کاهش معنی­ دار حساسیت در روابط متقابل، شکایت­ های جسمانی، وسواسی- اجباری، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی، افکار پارانوئیدی و روان­پریشی در پس آزمون نسبت به پیش آزمون می­ شود و در مقایسه با گروه کنترل، هفت جلسه­ ی مداخله­ ی هوش معنوی موجب کاهش حساسیت در روابط متقابل، شکایت­ های جسمانی، وسواسی- اجباری، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی، افکار پارانوئیدی و روان­پریشی شد. نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، می­ توان مداخله­ ی هوش معنوی را برای ارتقای سلامت روان به کار برد.